Woordenlijst Weer

Ontdek veelgebruikte weertermen.

A

Absolute vochtigheid

Absolute vochtigheid is de totale hoeveelheid waterdamp die aanwezig is in een bepaald volume lucht, uitgedrukt in gram per kubieke meter.

B

Brandweerindex

De vuurweerindex is een numerieke classificatie van de intensiteit van een brand op basis van weersomstandigheden zoals temperatuur, vochtigheid, windsnelheid en neerslag, die gebruikt wordt om het risico op bosbranden te beoordelen.

C

Celsius

De Celsius-schaal is een temperatuurmeetsysteem waarbij het vriespunt van water wordt gedefinieerd als 0°C, terwijl het kookpunt 100°C is onder standaard atmosferische druk.

Chernozem

Chernozem verwijst naar grond met een diepbruine of zwarte kleur, meestal door een hoog gehalte aan organisch materiaal, zoals ontbonden plantaardig en dierlijk materiaal.

Code fijne brandstofvochtigheid

Code fijn brandstofvocht

De code voor het vochtgehalte van fijne brandstoffen is een cijfer dat het vochtgehalte aangeeft van kleine, dode brandstoffen zoals bladeren, twijgen en strooisel, en van daaruit het relatieve ontstekingsgemak en de ontvlambaarheid van die brandstoffen.

Coriolis-effect

Het Coriolis-effect

Het Coriolis-effect is het fenomeen waarbij bewegende voorwerpen lijken af te buigen door de rotatie van de aarde, met een afbuiging naar rechts op het noordelijk halfrond en een afbuiging naar links op het zuidelijk halfrond.

Cycloon

Een cycloon is een grootschalige luchtmassa die rond een centraal lagedrukgebied draait en meestal sterke winden (119 km/u of meer), zware regenval en stormachtige weersomstandigheden met zich meebrengt.

D

Dauwpunt

Het dauwpunt is de temperatuur waarbij lucht, door zijn vochtigheid en temperatuur, verzadigd raakt en niet langer alle waterdamp kan vasthouden, wat resulteert in condensatie in de vorm van dauw, mist of neerslag.

Droge Bol Temperatuur

Droge bol temperatuur

De drogeboltemperatuur is de luchttemperatuur gemeten door een standaard thermometer, die de omgevingsluchttemperatuur weergeeft zonder rekening te houden met het effect van vocht.

Droogte

Droogte is een langdurige periode met minder dan gemiddelde neerslag, wat leidt tot watertekorten die een impact hebben op ecosystemen, landbouw, gemeenschappen en economieën.

Droogtecode

Code droogte

De droogtecode is een index die het gemiddelde vochtgehalte van diepe, compacte, organische lagen en grote boomstammen weergeeft. Het geeft de uitdrogingseffecten op lange termijn aan voor zwaardere brandstoffen.

Duff Vochtigheidscode

Duff vochtigheidscode

De vochtigheidscode van de duff is een cijfer dat aangeeft hoe vochtig de middelste laag van ontbindend materiaal op de bosbodem is en hoe waarschijnlijk het is dat branden zullen smeulen en dieper in de grond zullen branden.

Dunkelflaute

Dunkelflaute is een meteorologisch fenomeen dat wordt gekenmerkt door langdurige perioden met weinig wind en weinig tot geen zonlicht, wat leidt tot een aanzienlijke daling in de opwekking van wind- en zonne-energie.

E

Evapotranspiratie

Evapotranspiratie is het gecombineerde proces van waterverdamping van de bodem en andere oppervlakken en transpiratie van planten, waarbij vocht van het aardoppervlak naar de atmosfeer wordt getransporteerd.

F

Fahrenheit

Fahrenheit (°F) is een temperatuurschaal waarbij water bevriest bij 32 °F en kookt bij 212 °F onder standaard atmosferische druk, met het interval tussen deze punten verdeeld in 180 gelijke graden.

Ferrel Cellen

Ferrel cellen

Ferrel cellen beschrijven een atmosferisch circulatiepatroon dat voorkomt tussen ongeveer 30° en 60° breedte op beide halfronden en ze spelen een cruciale rol in de overdracht van energie tussen de tropen en de polen en beïnvloeden weerpatronen en klimaten op de middenatlatten.

G

Groeigraaddagen

Groeigraaddagen is een maat voor warmteaccumulatie die gebruikt wordt om de ontwikkeling van planten en insecten te voorspellen, berekend op basis van dagelijkse temperatuurdrempels.

H

Hadleycellen

Hadley cellen

Hadley-cellen beschrijven een atmosferische circulatie van lucht in de buurt van de evenaar, waarbij warme, vochtige lucht in de buurt van de evenaar opstijgt en naar de subtropen beweegt, waar het als koelere, drogere lucht naar beneden daalt en weer in de richting van de evenaar beweegt.

Hittestress bij planten

Hittestress bij planten treedt op wanneer de luchttemperatuur het optimale bereik overschrijdt, waardoor biologische processen worden verstoord, de groei afneemt en er mogelijk schade of sterfte optreedt.

Hyperlokaal weer

Hyperlokaal weer verwijst naar weergegevens en weersverwachtingen die zich richten op een zeer klein, nauwkeurig gedefinieerd geografisch gebied, vaak op de schaal van een buurt, huizenblok of zelfs een enkele straat.

I

Index initiële spreiding

De initiële verspreidingsindex is een cijfer dat de effecten van wind en fijne brandstofvochtigheid op de verwachte snelheid van de initiële verspreiding van brand kort na ontsteking combineert.

Index opbouw

Opbouw index

De opbouwindex is de totale hoeveelheid brandstof die beschikbaar is voor consumptie in de duff en grotere brandstoffen. Het vertegenwoordigt het cumulatieve effect van het drogen op deze zwaardere brandstoflagen.

J

K

Kalkijs

Kalkijs vormt zich wanneer onderkoelde waterdruppels in mist of wolken bevriezen bij contact met een oppervlak onder 0 graden Celsius, waarbij zachte of harde kalk ontstaat, afhankelijk van de temperatuur, wind en vochtomstandigheden.

Kelvin

De Kelvin (K) schaal is een absolute temperatuurschaal die begint bij het absolute nulpunt - het theoretische punt waar alle moleculaire beweging stopt.

Klimaatmodellen

Klimaatmodellen zijn complexe wiskundige weergaven van het klimaatsysteem van de aarde, die worden gebruikt om klimaatpatronen uit het verleden te begrijpen en toekomstige veranderingen te voorspellen.

Kunstmatige intelligentie

Kunstmatige intelligentie is een tak van computerwetenschap die zich richt op het ontwikkelen van systemen die menselijke cognitieve functies nabootsen - zoals leren, problemen oplossen en beslissingen nemen - door machines in staat te stellen gegevens te analyseren, patronen te herkennen en autonome beslissingen te nemen.

L

Luchttemperatuur

Luchttemperatuur is de maat voor hoe warm of koud de lucht is op een specifieke locatie, meestal gemeten op 1,5 meter boven de grond en uitgedrukt in graden Celsius of Fahrenheit.

Luchtvochtigheid

Luchtvochtigheid verwijst naar de hoeveelheid waterdamp in de atmosfeer en beïnvloedt weerpatronen en comfortniveaus.

M

Microklimaat

Een microklimaat is een kleine, gelokaliseerde atmosferische zone met verschillende weersomstandigheden die verschillen van de omringende klimaten, gecreëerd door variaties in topografie, vegetatie, watermassa's of door de mens gemaakte structuren.

Mist

Mist is een dichte verzameling van kleine waterdruppeltjes of ijskristallen die in de lucht hangen in de buurt van de grond, waardoor het zicht wordt beperkt tot minder dan 1.000 meter.

Motregen

Motregen is een type regen dat bestaat uit zeer kleine, verspreide druppeltjes met een diameter van minder dan 0,5 millimeter.

N

Natte bol temperatuur

De natteboltemperatuur is de laagste temperatuur die lucht kan bereiken door water te verdampen, waardoor de lucht afkoelt tot deze volledig verzadigd is met vocht.

Numerieke weersvoorspelling

Numerieke weersvoorspelling is het proces waarbij wiskundige modellen van de atmosfeer en oceanen worden gebruikt om het weer te voorspellen op basis van de huidige weersomstandigheden en natuurkundige wetten die de atmosferische beweging bepalen.

O

Orkaan

Een orkaan is een roterende tropische cycloon met aanhoudende winden van minstens 119 km/u, een duidelijk omlijnd oog en de mogelijkheid om ernstige schade te veroorzaken door sterke winden, zware regen, stormvloeden en overstromingen.

Overstroming

Een overstroming is een overvloed aan water, vaak veroorzaakt door overvloedige regenval, snelle sneeuwsmelting, stormvloeden of het falen van dammen, waardoor gebieden die normaal niet onder water staan tijdelijk of langdurig onder water komen te staan.

P

Palmer Droogte Urgentie Index

Palmer droogte ernst index

De Palmer drought severity index is een regionaal instrument dat de ernst van de droogte inschat door de balans tussen vraag en aanbod van water te modelleren aan de hand van neerslag- en temperatuurgegevens.

Permafrost

Permafrost is grond, ongeacht het type en of deze zich op het land of onder water bevindt, die ten minste twee jaar achter elkaar op of onder 0 graden Celsius blijft.

Polaire cellen

Poolcellen

Poolcellen zijn atmosferische circulatiepatronen in de buurt van de polen, die worden gekenmerkt door de beweging van koude, dichte lucht van de polen naar lagere breedtegraden, waardoor het ijskoude klimaat in deze regio's wordt beïnvloed.

Q

R

Relatieve vochtigheid

Relatieve vochtigheid is de verhouding, uitgedrukt als percentage, tussen de huidige hoeveelheid waterdamp in de lucht en de maximale hoeveelheid waterdamp die de lucht kan bevatten bij die specifieke temperatuur en druk.

S

Slecht weer

Slecht weer verwijst naar ernstige of ongunstige atmosferische omstandigheden die het dagelijkse leven aanzienlijk verstoren en de veiligheid in gevaar brengen. Hieronder vallen weersomstandigheden die verstorend, gevaarlijk of schadelijk zijn, en die vaak aanpassingen in de dagelijkse routines vereisen om hun impact te verzachten.

Stedelijk warmte-eiland

Stedelijk hitte-eiland

Het stedelijk hitte-eilandeffect beschrijft hogere luchttemperaturen aan de oppervlakte in stedelijke gebieden in vergelijking met omliggende landelijke gebieden, voornamelijk veroorzaakt door verminderde vegetatie, het gebruik van warmteabsorberende materialen en door de mens veroorzaakte warmte.

T

Temperatuurinversie

Een temperatuurinversie treedt op wanneer koelere lucht vastzit onder warmere lucht, waardoor de normale luchtcirculatie wordt verhinderd.

U

V

Verspreiding van bestrijdingsmiddelen

Drijven van pesticiden

Drift van bestrijdingsmiddelen verwijst naar de onbedoelde verplaatsing van landbouwchemicaliën, waaronder bestrijdingsmiddelen, herbiciden, fungiciden en insecticiden, van hun beoogde toepassingslocatie naar omliggende gebieden als gevolg van omgevingsfactoren zoals wind, verdamping en onjuiste sproeitechnieken.

Vorst

Rijp

Rijp is een ijssoort die wordt gevormd wanneer waterdamp in de lucht direct in ijs verandert - zonder vloeibaar te worden - op een oppervlak dat lager is dan 0 graden Celsius, waardoor fijne, vederlichte ijskristallen ontstaan.

W

Wereldwijd prognosesysteem

Wereldwijd voorspellingssysteem

Het Global Forecast System (GFS) is een numeriek weersvoorspellingsmodel dat vier keer per dag draait en gegevens verwerkt van satellieten, weerstations en andere bronnen om weersvoorspellingen te genereren.

Wereldwijde atmosferische circulatie

De wereldwijde atmosferische circulatie is de grootschalige beweging van lucht die wordt aangedreven door de ongelijke verwarming van het aardoppervlak als gevolg van de axiale kanteling, waardoor verschillende drukzones en windpatronen ontstaan die warmte en vocht over de planeet verdelen.

Wolkbreuk

Een wolkbreuk is een zeer intense en lokale neerslaggebeurtenis, die meestal over een korte periode plaatsvindt.