Stres cieplny u roślin

Stres cieplny u roślin występuje, gdy temperatura powietrza wzrasta poza optymalny zakres dla rośliny przez dłuższy czas, zakłócając ważne procesy fizjologiczne i biochemiczne. Wysokie temperatury mogą zakłócać fotosyntezę, oddychanie i pobieranie wody, prowadząc do zmniejszonego wzrostu, niższych plonów i potencjalnych uszkodzeń lub śmierci.

• Zahamowanie fotosyntezy: Nadmierne ciepło może zmniejszyć funkcję chlorofilu, ograniczając zdolność rośliny do przekształcania światła słonecznego w energię. Osłabia to roślinę i spowalnia jej rozwój.
• Zwiększona utrata wody: Wysokie temperatury przyspieszają transpirację, powodując szybką utratę wody przez rośliny. Jeśli utrata wody przekracza zdolność rośliny do wchłaniania wilgoci z gleby, może ona więdnąć lub ulec odwodnieniu.
• Uszkodzenie komórek: Ekstremalne ciepło może powodować denaturację białek i enzymów w komórkach roślinnych, prowadząc do uszkodzenia tkanek i upośledzenia funkcji metabolicznych.
• Opóźniona lub nieudana reprodukcja: Stres cieplny może zakłócać rozwój kwiatów i nasion, zmniejszając skuteczność zapylania i prowadząc do niższych plonów.
• Zwiększona podatność na szkodniki i choroby: Zestresowane rośliny często mają słabsze mechanizmy obronne, co czyni je bardziej podatnymi na szkodniki, infekcje grzybicze i inne choroby.
  

Rośliny reagują na stres cieplny, zamykając aparaty szparkowe w celu zmniejszenia utraty wody, wytwarzając białka szoku cieplnego w celu ochrony struktur komórkowych, a czasem zmieniając swoje wzorce wzrostu. Jednak długotrwała ekspozycja może przytłoczyć te mechanizmy obronne, prowadząc do nieodwracalnych uszkodzeń.

Aby złagodzić stres cieplny, rolnicy i ogrodnicy mogą stosować strategie, takie jak cieniowanie, ściółkowanie, odpowiednie nawadnianie i wybór odmian roślin odpornych na ciepło.